Pagina's

vrijdag 24 augustus 2012

Kruistekens in de geschiedenis


Zoals het beeld van het kruis uitdrukt met zijn horizontale en verticale richting, houdt het wereldwijd verband met leven, geluk, redding, bescherming vanuit de goden. Bij Jezus zelf is het zijn object van executie. En tegelijk de inzet van zijn overwinning op de dood. Met het kruis is in de geschiedenis dat zegevieren weergegeven. Later kwam meer nadruk op het lijden van God omwille van de mens: een offer. Juist het hout, de boom, is al veel vaker instrument geweest van Gods genade: de levensboom bij Adam, Noach’s ark, Mozes’ staf en ook in de mythen, zoals de scheepsmast waaraan Odysseus zich liet binden om verleiding te weerstaan.

De prominente aanwezigheid van kruistekens in het verhaal van de mensheid, maakt voor mij duidelijk hoe er een diep besef is ‘dat we om compleet?/veilig?/vervuld?/vredig? te zijn, iets nodig hebben van buitenaf’. Logisch, dat daarbij naar beelden wordt gezocht die spreken. Die ons op Goddelijk ingrijpen wijzen (zoals de verticale balk van het kruis). Die dicht bij de schepping staan (een boom). Die het verband, én de gebrokenheid van hemel en aarde aanduiden, en de mens die daartussen hangt. Jezus’ kruisiging als geschiedkundig feit geeft voor mij een onverwerpbare zekerheid aan de bijbelse inhoud van dit teken van Gods kracht en wijsheid (1 Kor 1:24). De God die zich verlaagt tot mens, zelfs tot de schande van het kruis.

Tot zover een korte historische beschouwing van het kruis, naar aanleiding van het bestuderen van een boekje van Anselm Grün. Zal ik het vervolgen met delen over de theologische en psychologische aspecten?